ESSA II.

CHAIR and INVITED SPEAKERS

of

THE 2nd EURASIAN SOCIAL SCIENCES AND ARTS SYMPOSIUM

Prof. Dr. Sulayman KAYIPOV

Chair of the Symposium

15 Temmuz 1952 tarihinde Kırgızistan’ın Oş vilayetindeki (şimdiki Calalabat vilayeti) Suzak ilçesine bağlı Aktook Köyünde dünyaya geldim.

1970’te ortaöğrenimimi bitirip, Kırgızistan’ın başkenti Frunze şehrindeki (şimdiki Bişkek) Kırgız Devlet Üniversitesi Filoloji Fakültesi Kırgız Dili ve Edebiyatı Bölümüne girdim. 1975’te bu bölümü bitirip, “Filolog. Kırgız Dili ve Edebiyatı Okutmanı” mesleğine sahip oldum ve Fransız Yazarı Romen Rollan’ın Uzun Hikayesi “Kola Brüniyon”un Kırgızcaya Çevrilişi konusundaki çalışmamı savundum.

Mezun olduğum yıl (1975), Kırgız SSC’nin Devlet Kitap Odasında bibliyograf olarak göreve başladım. Aynı yıl içinde Kırgız SSC Bilimler Akademisinin Dil ve Edebiyat Enstitüsüne araştırmacı olarak geçiş yaptım. 1975-78 yılları arasında bu konumda bulunarak, Kırgız edebiyatı ve folkloru üzerine makaleler yayımladım ve “El Irçıları” (“Halk Âşıkları”) adlı kitabımı yayına hazırladım. Kitap, 1980’de “Kırgızistan” Yayınevi tarafından basıldı.

1978-80 yılları arasında Moskova’daki SSCB Bilimler Akademisi A.M.Gorki Dünya Edebiyatları Enstitüsünün Sözlü Gelenek Araştırmaları Bölümünde staj yaptım ve 1981-84 yılları arasında aynı Enstitünün özel amaçlı doktora öğrencisi oldum. 1985’te Er Töştük Destanındaki Görsel Söz Sanatları (Kırgız ve Diğer Türk Versiyonları Üzerine) konulu doktora tezimi doktora öğrencisi olduğum Enstitünün Uzmanlar Kurulunda savundum.

1985-91 yıllarında Kırgız İlimler Akademisi Dil ve Edebiyat Enstitüsünde araştırmacı, baş araştırmacı, bölüm başkanı olarak görev yaptım. Aynı zamanda Kırgız Devlet Pedagoji Üniversitesi (Şimdiki: İ.Arabaev Devlet Üniversitesi) Filoloji Fakültesi Kırgız Dili ve Edebiyatı Kürsüsünde Kırgız Folkloru, Kırgız Âşıklık Sanatı ve Edebiyat Teorisine Giriş derslerini verdim. Bu arada iki ilmi kitap ve makaleler yazdım; birkaç bilimsel eserin ilmi redaktörlüğünü yaptım ve folklor derleme amaçlı gezilerde başkanlık görevinde bulundum. Ayrıca, 1987-88 öğretim yılında Moskova’daki SSCB Yazarlar Birliğine bağlı Edebiyat Enstitüsünün davetiyle Tercüme Teorisi ve Pratiği Kürsüsü doçenti olarak Folklor dersini verdim.

1992-95 yıllarında Bişkek Sosyal Bilimler Üniversitesi (Önceki ismi: Diller ve Sosyal Bilimler Enstitüsü) Türkoloji (başlangıçta: Kırgız Filolojisi) Fakültesinin Dekanı, Rektör Baş Yardımcısı olarak görev yaptım ve Kırgız Folkloru, Kırgız Akınlar Sanatı, Manas Bilgisi, Genel Filolojiye Giriş gibi derslere girdim. Kurduğum Türkoloji fakültesinde, Türkiye Türkçesi, Kırgızistan’ın tarihinde ilk defa branş olarak okutulmaya başlanmıştır ve fakülte bugün de faaliyetlerini sürdürmektedir.

1996’da Bişkek’teki Çüy Üniversitesinin Prof. Dr. kadrosuna geçtim ve daha sonra bu üniversitenin Filoloji Bilimleri Bölümü başkanı olarak atandım. 1998’de kendi isteğimle Bölüm Başkanlığı görevinden ayrıldım ve Prof.Dr. unvanıyla öğretim üyesi konumunda Çüy Üniversitesinin araştırma konularına uygun bilimsel çalışmalar yapmaya devam ettim.

1997 Mayısından 2007 Şubata kadar, Çüy Üniversitesindeki görevimi devam ettirmekle birlikte, Yüzüncü Yıl Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümünde Sözleşmeli Öğretim üyesi olarak çalışmaktım. Lisansta Türk Halk Edebiyatı, Çağdaş Türk Lehçeleri; Lisansüstü eğitimde ise Türk Destanları, Destan Poetikası, Türk Dillerinin Karşılaştırmalı Grameri, Kırgızca, Kazakça ve Özbekçe derslerine girdim.

Van’da bulunduğum süre içerisinde Başlangıçtan Günümüze Kadar Türkiye Türk Edebiyatı antolojisini (Ankara, 2004, 704 s.) Kırgızcaya çevirdim ve redaksiyonunu yaptım; iki cilt Kırgız Edebiyatı Antolojisini düzenledim (2005’te basılması planlanmaktadır), bilimsel ve tanıtıcı makaleler yayınladım, ulusal ve uluslararası kongre, bilgi şöleni (sempozyum) ve panellerde bildiriler sundum. Ayrıca kadromun bulunduğu Çüy Üniversitesinin araştırma alanına uygun olarak Van Kırgızlarının Sofra Kültürü adlı bir kitap hazırladım.

Bunların dışında Yüzüncü Yıl Üniversitesi Rektörlüğü desteğiyle Van’ın Erciş ilçesine bağlı Ulupamir Köyü’nde ikamet eden Kırgızların dili, folkloru ve etnografyasıyla ilgili kaynakları derledim, sistemleştirdim ve elde edilen kaynakları monografik tarzda inceledim. Bu 20 kitaplık özel projenin parçalarından olan Van Kırgızlarının Tören Türküleri: Ölöñ ve Dürö başlıklı araştırmam ve Folklor Üzerine Yazılar isimli kitabım yayınlanacaktır.

1 Şubat 2007’den beri Kırgızistan-Türkiye Manas Üniversitesinin rektörü görevini yapmaktayım.

Kazakça, Özbekçe, Tatarca v.b. gibi çağdaş Türk dilleri ile üst düzeyde Rusça, sözlük kullanarak okuma seviyesinde Fransızca ve İngilizce biliyorum.

Evli ve beş çocuk babasıyım.

Prof. Dr. Roza AMANOVA

Keynote Speaker

Роза Аманова (род. 23 февраля 1973, Токтогул, Ошская область)  – Знаменитая кыргызская певица. Дастанчы (сказительница народных фольклорных произведений – дастан). Композитор, комузистка. Народная артистка Кыргызской Республики (2009). Заслуженная артистка Казахстана (1998). Лауреат Государственной премии Кыргызской Республики имени Токтогула в области литературы, искусства и архитектуры (2011). Член Союза композиторов КР. Председатель Фонда кыргызской традиционной музыки.

Доктор искусствоведения, профессор (в области кыргызской народной-профессиональной традиционной музыки).

Роза Амановна внесла большой вклад в кыргызскую традиционную музыку (в частности дастанов). На праздновании 500-летия героя кыргызского эпоса «Курманбек», который никогда ранее никем не исполнялся в полной вариации, она сумела спеть весь эпос целиком в сопровождении комуза. Особенностью исполнения Розы Амановой является то, что она пела, изменяя мелодию под каждый персонаж эпоса «Курманбек». После эпос был записан на 5 CD дисках, содержащие 58 сюжетных тем. Кроме того известны в её исполнении малые эпосы и дастаны: «Олжобай менен Кишимжан», «Ак бала», «Саринжи Бөкөй» и т. д. Роза Аманова известна ещё как выдающаяся комузистка, в её исполнении есть и другие произведения выдающихся композиторов-комузистов: «Маш ботой», «Кыз кербез» Атая Огонбаева; «Кара озгөй» Ниязаалы; «Чайкама», «Чоң кербез» Токтогула Сатылганова; «Жеңиш», «Боз Салкын» Ыбырая Туманова; «Жаш кербез» Карамолдо Орозова и т. д.

Роза Аманова долгое время работала директором консерватории Кыргызско-турецкого университета «Манас». За это время она вырастила много учеников, которые стали победителями различных конкурсов (Мээрим Карыпова, Элзар Осконбаева и др.), с некоторыми из своих воспитанниц Роза Асановна создала группу «Маржан», которая исполняет кыргызские народные песни, дастаны вместе с Розой Амановой на различных концертах и фестивалях. Певица активно сотрудничает с зарубежными деятелями культуры, поэтому в её репертуаре встречаются казахские, турецкие произведения и песни кыргызов Китая.

-Народная артистка Кыргызской Республики (29 октября 2009) – за большой вклад в развитие национального музыкального искусства республики.

-Заслуженная артистка Кыргызской Республики (29 октября 1999) – за заслуги в области искусства.

-Заслуженная артистка Казахстана (1998).

-Государственная премия Кыргызской Республики имени Токтогула в области литературы, искусства и архитектуры (14 декабря 2011) – за концертно-исполнительскую программу последних лет.

Prof. Dr. Timur KOCAOĞLU

Keynote Speaker

Timur Kocaoğlu 1947 İstanbul doğumlu. İlkokulun ilk 3 sıınıfını ailece gittikleri Pakistan’nın Peşavar şehrindeki Convent High School’da okudu.

1957’den başlayarak İstanbul’da Bostancı Ahmet Rasim ilkokulu’nda  4-5. sınıfları okudu, sonra Kartal Orta Okulu ile Pendik Lisesini bitirdi.

İstanbul Üniversitesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü’nde lisans (1971),

Columbia University (New York) Orta Doğu Dilleri ve Kültürleri Bölümünde master (1976) ile doktora (1982) yaptı.   

Ders verdiği Üniversiteler: Marmara Üniversitesi (1985-1989), Koç Üniversitesi (1994-2011), Michigan State University (2011 –2021), Özbekistan Milliy Universiteti, Taşkent (2020-sürüyor)

Radyo gazeteciliği: Radio Liberty / Hürriyet Radyosu Özbek şubesi (1977-1985 ile 1989-1994 arası), Münih, Almanya.

Yayınları: Türkçe, İngilizce, Özbekçe, Kazakça, Rusça 160 yazısı dışında şu kitapları yayımlandı:

Proekt Kulturnoy Аvtonomii Turkestаnа Mаxmudxodji Bexbudi [Mahmuthoca Behbudi’nin Türkistan Kültürel Muhtariyeti Tasarısı]. Shamsiddin Kamoliddin – Timur Kocaoglu. Saarbrücken: LAP, 2021.

Kurtuluş Savaşı’nın Unutulmuş Şairi Doktor Şerafettin Bey (1889-1922) Toplu Şiirleri. Timur Kocaoğlu, Tülay Gençtürk Demircioğlu, Akartürk Karahan. Ankara: Türk Dil Kurumu 2021.

Making Russia and Turkey Great Again. Norman Graham, Folke Lindahl ile Timur Kocaoğlu. Lanham: Lexington Books, 2021.

Binbir Bilmece: Afganistan Özbek Ağızlarından. Timur Kocaoğlu ile Muhammed Kayum Azizi. İstanbul: Uluslararası Türk Akademisi Yayınları, 2019.

Maghjan Jumabayev: The Poet of Flare, Liberty, and Love. Timur Kocaoğlu. Astana: Uluslararası Türk Akademisi, 2018.

Sevgi Sözleri (Yırlar), Timur Kocaoğlu. İstanbul: Kutlu Yayınevi, 2018 [Bu kitaptaki Türkçe şiirleri Özbek şairi Yoldash Eshbek Özbekçeye çevirdi ve Taşkent’te yayımlandı: Timur Kocaoğlu, Sevgi Sözlari (She’rlar) Tarjuma: Yo’ldash Eshbek. Taşkent: Kamar Nashriyoti, 2021].

Sevgilim Güzel Hasine’m: Yüzbaşı Şerafettin’in Eşine Mektupları: 1911-1922. Timur Kocaoğlu ile Akartürk Karahan, Ankara: Cümle Yayınları, 2017.

Karay: The Trakai Dialect. Timur Kocaoğlu. Münih, Almanya: Lingua Forum, 2006.

Türkistan’da Yenilik Hareketleri ve İhtilaller: 1900-1924, editör: Timur Kocaoğlu. Haarlem, Hollanda: SOTA, 2001.

Türk Dünyası Konuşma Kılavuzu (8 Türk yazı dilinde), editör: Timur Kocaoğlu. İstanbul: TDAV, 1992.

Prof. Dr. Rafail HASANOV

Keynote Speaker

Prof. Dr. Barshagul ISSABEK